Ballina Bota Miratimi i propozimit francez, bën jehonë dhe në mediat ndërkombëtare. Zhbllokohet marrveshja...

    Miratimi i propozimit francez, bën jehonë dhe në mediat ndërkombëtare. Zhbllokohet marrveshja edhe për Shqipërinë

    1

    Miratimi i propozimit francez nga Kuvendi i MV, ka pasur jehonë në mediet ndërkombëtare.

    Sipas këtij propozimi heq veton bullgare dhe hapet rruga për çeljen e negociatave.

    Agjensitë më të mëdha të lajmeve si Reuters, AFP, Associated Press, AbcNews, USANews, Politico, Financial Times, AlJazeera, Trtworld, Euroactiv si dhe të tjera media kanë pasqyruar miratimin me 68 vota të propozimit francez në Kuvendin e Shkupit. Në artikull shkruhet se sipas propozimit, Maqedonia e Veriut duhet që të ndryshojë Kushtetutën e saj në mënyrë që të njoh një pakicë bullgare në vend si dhe të eleminohet gjuha e urrejtjes. Po ashtu theksohet se miratimi i këtij propozimi, i ka hapur rrugë anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe Shqipërisë.

    Artikulli:

    Maqedonia e Veriut ka miratuar një propozim francez që hap rrugën për negociatat për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian dhe për të kapërcyer kundërshtimet bullgare. Pati 68 vota pro propozimit në dhomën prej 120 anëtarësh, me koalicionin e majtë, i cili ka 61 vende, duke marrë mbështetjen e partive të vogla etnike shqiptare. Deputetët e opozitës u larguan nga salla në shenjë proteste, duke abstenuar nga votimi. Protestuesit janë mbledhur sërish jashtë Parlamentit, siç kanë bërë çdo ditë prej më shumë se 10 ditësh. Protestat janë kthyer herë pas here në të dhunshme.

    Sipas propozimit, të shpallur nga presidenti francez Emmanuel Macron muajin e kaluar, Maqedonia e Veriut do të angazhohet për ndryshimin e kushtetutës së saj për të njohur një pakicë bullgare, për të mbrojtur të drejtat e pakicave dhe për të eliminuar gjuhën e urrejtjes, siç ka kërkuar Bullgaria, një anëtare e BE që nga viti 2007. Marrëveshja do të zhbllokonte gjithashtu fillimin e negociatave për Shqipërinë fqinje, një tjetër shpresë në BE. Macron kishte theksuar se propozimi nuk e vë në dyshim ekzistencën zyrtare të një gjuhe maqedonase, por ai kishte vënë në dukje se, si të gjitha marrëveshjet, ajo “bazohet në kompromise dhe në një balancë”.

    Por rishikimi i kushtetutës mund të jetë një pengesë shumë e lartë, pasi kjo kërkon një shumicë prej dy të tretash, ose 80 vota. Partia kryesore opozitare, VMRO-DPMNE e qendrës së djathtë, dhe aleatët e saj, si dhe një parti e vogël e majtë, me 46 vende mes tyre, kanë deklaruar se nuk do të pajtohen kurrë për ndryshimin e kushtetutës. Ligjvënësit votuan gjithashtu që negociatat me BE-në të zhvillohen në baza të barabarta dhe parimore, duke respektuar normat e së drejtës ndërkombëtare, me respekt të pa rezervë për gjuhën maqedonase dhe identitetin kombëtar. Koalicioni qeverisës i vendit e ka mbështetur propozimin si një kompromis të arsyeshëm që nuk rrezikon interesat apo identitetin kombëtar, ndërsa opozita e ka denoncuar atë si një tradhti kombëtare që i nënshtrohet pyetjes së Bullgarisë për historinë, gjuhën, identitetin, kulturën dhe trashëgiminë e Maqedonisë së Veriut.

    “Ky është një krim kundër gjithë kombit. Një gabim kaq i rëndë nuk ka ndodhur që nga pavarësia”, tha deputeti i VMRO-DPMNE-së, Aleksandar Nikoloski.

    Propozimi francez ka tronditur edhe Bullgarinë, ku kryeministri Kiril Petkov e ka pranuar atë. Qeveria e tij qendrore u rrëzua në një votë mosbesimi më 22 qershor, kur aleatët e përshkruan gatishmërinë e Petkov për të hequr veton e Maqedonisë së Veriut në BE si një “tradhti kombëtare”.

    Më poshtë mund të gjeni shtatë pikat nga ky propozim, të cilat bazohen në dy dokumente të tjera më voluminoze:

    1. Duke përsëritur konkluzionet e tij të datës 14 dhjetor 2021, Këshilli mirëpret vendosmërinë e vazhdueshme të Maqedonisë së Veriut për të vazhduar agjendën e reformave të Bashkimit Evropian dhe për të ofruar rezultate të dukshme dhe të qëndrueshme.

    2. Në rrugën e Maqedonisë së Veriut drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, Këshilli rikujton rëndësinë e arritjes së rezultateve të dukshme dhe zbatimin e marrëveshjeve dypalëshe në mirëbesim, duke përfshirë Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Traktatin e Miqësisë, Fqinjësisë së Mirë dhe Bashkëpunimit me Bullgarinë.

    3. Në këtë drejtim, Këshilli mirëpret marrëveshjen për protokollin e takimit të dytë të Komisionit të Përbashkët Ndërqeveritar të formuar sipas nenit 12 të kësaj Marrëveshjeje. Ky hap i rëndësishëm do të kontribuojë në marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe të bashkëpunimit rajonal, të cilat mbeten elemente thelbësore në procesin e zgjerimit, si dhe procesin e stabilizimit dhe asociimit.

    4. Gjithashtu, do të mundësojë forcimin e të drejtave të barabarta të pjesëtarëve të pakicave dhe komuniteteve në Maqedoninë e Veriut dhe si të tilla do të kontribuojnë në pajtueshmëri me kriteret politike të Kopenhagës. Në këtë drejtim, Këshilli mirëpret synimin e Maqedonisë së Veriut për t’i filluar me prioritet ndryshimeve në amendamentet përkatëse kushtetuese, me qëllim përfshirjen në Kushtetutë të qytetarëve që jetojnë brenda kufijve të shtetit dhe që janë pjesë e kombeve të tjera, si p.sh bullgarët.

    5. Marrë parasysh progresin dhe harmonizimin e papenguar në të gjitha zonat e identifikuara nga Këshilli në qershor 2018, Këshilli vendosi të miratojë Kornizën e Negocimit dhe, në përputhje me Metodologjinë e Përmirësuar dhe vendimin për hapjen e negociatave të anëtarësimit të marrë më 25 mars 2020, për të mbajtur konferencën politike ndërqeveritare me Maqedoninë e Veriut për të paraqitur hapat e ardhshëm të procesit të zgjerimit, pas miratimit të Kornizës së Negocimit, siç përshkruhet në “Deklaratën hyrëse të BE-së”.

    6. Për të përfunduar këtë fazë të hapjes së negociatave të anëtarësimit, Këshilli gjithashtu vendos të thërrasë një tjetër konferencë ndërqeveritare me qëllim që të prezantoj Kornizën Negociuese dhe gjendjen aktuale të punëve përgatitore të kryera nga Komisioni dhe është gati ta mbajë pa vonesa të mëtejshme ose vendime të mëtejshme politike, sapo Maqedonia e Veriut të zbatojë angazhimin e saj për amendamentet kushtetuese të sipërpërmendura, në përputhje me procedurat e brendshme të saj.

    7. Në këtë drejtim, Këshilli vëren se Komisioni ka bërë përparim në të punën e tij për zbatimin dhe përfundimin e procesit të shqyrtimit analitik të ligjit të BE-së (acquis) dhe është i gatshëm të prezantojë menjëherë rezultatet e Maqedonisë së Veriut. Bazuar në këtë, Këshilli fton Komisionin që të vazhdojë të vlerësojë shkallën e gatishmërisë së Maqedonisë së Veriut për hapjen e negociatave në fusha të caktuara dhe për të identifikuar çështjet që ka të ngjarë të shfaqen në negociata, duke filluar nga grupi themelor, vlera, të cilat, në përputhje me Kornizën Negociuese, do të hapen pasi Maqedonia e Veriut do të përmbushë kriteret përkatëse të dakorduara nga Këshilli.

    Pjesa që ka nxitur më së shumti debat është çështja e gjuhës dhe e kaluara historike, e cila është pjesë e Marrëveshjes për fqinjësi të mirë me Bullgarinë dhe si e tillë, kjo marrëveshje është e përfshirë dhe në propozimin francez.

    Në pikën e tretë theksohet se, “Në rrugën e Maqedonisë së Veriut drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, Këshilli rikujton rëndësinë e arritjes së rezultateve të prekshme dhe zbatimit me mirëbesim të marrëveshjeve dypalëshe, përfshirë Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Traktatin (marrëveshjen) për fqinjësi të mirë me Bullgarinë”. Në propozimin francez gjuha maqedonase definohet si e tillë, pra gjuhë maqedonase pa sqarime plotësuese apo fusnotë, ndërkohë që apostrofohet se BE-ja do t’i notojë deklaratat e dy shteteve, Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë, në raport me gjuhën.

    Në pikën e katërt të propozimit francez, krahas detyrimit për realizimin e reformave, theksohet se, “Këshilli në këtë drejtim mirëpret synimin e Maqedonisë së Veriut të nisë dhe të arrijë si çështje me prioritet ndryshimet kushtetuese, me qëllim përfshirjen në Kushtetutë të qytetarëve që jetojnë brenda kufijve të shtetit dhe që janë pjesë e njerëzve të tjerë, si bullgarët”.

    Pasi propozimi u ‘parashtrua’ nga presidenti francez Emmanuel Macron, për RMV u bë e qartë! Ky do të ishte shansi i fundit për të çelur negociatat me BE-në, ndërsa e penalizuar do të ishte dhe Shqipëria. Për ditë me radhë, ndërsa vendi fqinjë gëlonte nga protestat, kryeministri Edi Rama dhe të tjerë eksponentë politikë bënin thirrje për kalimin e propozimit, ndryshe do të ishte tepër vonë.

    Kjo është hera e dytë që Maqedonia e Veriut ndërhyn në Kushtetutë për hir të integrimit. Vite më parë kishte një mosmarrëveshje e ngjashme me Greqinë, për të cilën në vitin 2018 u arrit një kompromis për ndryshimin e emrit nga Maqedonia në Maqedoninë e Veriut. E gjithë kjo për shkak të një rajoni me të njëjtin emër në Greqi. Përplasjet u zgjidhën me Marrëveshjen e Prespës, por sapo u mbyll një ‘problem’, u hap tjetri me Bullgarinë, e cila nxorri pretendimet e saj në këmbim të një “ok” në konferencën ndërqeveritare.